Waarom blijven sommige toekomstige leraren in de lerarenopleiding, gaan ze de arbeidsmarkt op en blijven ze in het leraarsberoep, ondanks de hoge werkdruk, de uiteenlopende behoeften van leerlingen waar ze rekening mee moeten houden en de lage status van het lerarenberoep? In onderzoek naar leraren worden zij veerkrachtige leraren genoemd: ze herstellen snel na uitdagende of lastige situaties en bloeien op zowel professioneel als persoonlijk vlak, wat resulteert in positieve gedachten over zichzelf, welbevinden en toewijding aan het lerarenberoep.
In het kader van het NWO-NRO programma PPO Hoger Onderwijs 2018, gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, projectnummer 40.5.18650.036, is een onderzoek uitgevoerd naar de veerkracht van aanstaande leraren en de rol van de lerarenopleidingen in het bevorderen daarvan. Het onderzoek is uitgevoerd binnen een consortium van vier opleidingen (Hogeschool KPZ, Universiteit Utrecht, Universiteit Leiden, Rijksuniversiteit Groningen), en was er op gericht om in kaart te
brengen: a) hoe aanstaande leraren aankijken tegen veerkracht en bronnen en strategieën die veerkracht bevorderen, b) wat lerarenopleidingen bij aanvang van het project deden om veerkracht bij aanstaande leraren te bevorderen, en c) hoe blended- learning modules gericht op veerkracht, bronnen en strategieën aanstaande leraren en opleiders ondersteunen bij het bevorderen van veerkracht.
Ons onderzoek onderstreept het belang van het actief en proactief werken aan veerkracht van aanstaande leraren. Er komen veel uitdagingen op het pad van aanstaande en beginnende leraren die kunnen leiden tot verminderd welbevinden en uiteindelijk tot uitval uit het beroep. Het proactief bevorderen van hun veerkracht is een manier om aanstaande leraren voor te bereiden om op een goede en gezonde manier met deze uitdagingen om te gaan.
Het project is afgerond in 2023, in het kader van dit project zijn verschillende educatieve materialen ontwikkeld, publicaties geschreven en is een onderzoeksrapport geschreven. Deze zijn beschikbaar via de productenpagina.
De floreraar
de floreraar zelfst. nm. (m/v) | a resilient (preservice) teacher, who not only bounces back after challenging or adverse situations, but also thrives professionally and personally, resulting in positive self-beliefs, wellbeing and commitment to the profession
-
Publicaties
Fokkens-Bruinsma, M., Gemmink, M., & Rooij, van, E. (2021). Staying BRiTE in the Dutch teacher education context. In C. F. Mansfeld (Ed.), Cultivating Teacher Resilience: International Approaches, Applications and Impact (pp. 143-158). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-15-5963-1_9
Fokkens-Bruinsma, M., Tigelaar, E. H., van Rijswijk, M. M., & Jansen, E. P. W. A. (2024). Preservice teachers’ resilience during times of COVID-19. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 30(7-8), 1083-1096. https://doi.org/10.1080/13540602.2023.2172391
Fokkens-Bruinsma, M., & Poort, I. (2023). ‘Life is tough, but so are you’. Bevorderen van mentale veerkracht van studenten aan de lerarenopleiding. Teacher education department of the University of Groningen.
Gemmink, M., & Fokkens-Bruinsma, M. (2021). “Ik had het zo goed voorbereid en toch ging er iets mis.” Het belang van veerkracht voor aanstaande leraren. In I. Pauw, & W. Jongstra (Eds.), Een leraar met een eigen kleur: Ontwikkeling van professionele identiteit (pp. 107-120). Gompel & Svacina.
-
Educatieve materialen
Het Floreraar?! bordspel:
Het floreraar?! bordspel is ontwikkeld om aanstaande/beginnende leraren met elkaar in gesprek te laten gaan over het thema veerkracht. Door middel van vragen en opdrachtkaartjes verkennen ze hun eigen veerkracht en horen hoe anderen met bepaalde situaties omgaan.
Een exemplaar van dit bordspel kan aangevraagd worden via het contactformulier op de homepage. Het bordspel is gratis, en kan verstuurd worden naar een postadres. Update juni 2024: het bordspel is tijdelijk niet meer beschikbaar.
#Floreraar padlet:
Op deze padlet worden ideeën verzameld voor aanvullende leeractiviteiten en literatuur gerelateerd
aan het werken aan veerkracht. Lerarenopleiders kunnen zelf ideeën toevoegen om met andere te
delen. Deze padlet is openbaar toegankelijk via deze link: https://padlet.com/floreraar/obvgo6txbaiilsynEscaperoom Werken aan veerkracht:
De Escaperoom Werken aan veerkracht is geschikt voor zowel leraren in opleiding, werkende leraren en lerarenopleiders. De escaperoom-krant kan aangevraagd worden via het contactformulier op de homepage.
Pubquiz over het bevorderen van veerkracht van (aanstaande) leraren
Met de pubquiz Het bevorderen van veerkracht van (aanstaande) leraren worden een aantal belangrijke veerkracht gerelateerde thema’s (wat is veerkracht, ondersteunende netwerken, welbevinden, professionele ontwikkeling en emoties) op ludieke wijze geïntroduceerd en wordt onderstreept hoe belangrijk veerkracht is voor het leraarsberoep. De pubquiz kan aangevraagd worden via het contactformulier op de homepage.